تغذیه در بارداری نه تنها در سلامت جنین موثر است بلکه در سلامت مادر و نحوه زایمان نیز بسیار اثرگذار بوده به طوری که هر چقدر تغذیه و سلامت مادر در دوران بارداری از استاندارد بالاتری برخوردار باشد احتمال زایمان با عوارض و همچنین بیماری های حین و بعد از بارداری مانند دیابت بارداری کمتر خواهد بود.

تغذیه بهینه پیش از بارداری در صورتی که حاوی مقادیر کافی از همه املاح و ویتامین های مورد نیاز و همچنین درشت مغذی های تامین کننده انرژی باشد ،به بارداری موفق کمک می کند. به دلیل آن که رشد جنین منحصرا وابسته به انتقال مواد مغذی از مادر می باشد، وسیله دیگری جهت برآورده کردن نیازهای جنین وجود ندارد.

آمادگی تولید مثل و باروری

شواهدی وجود دارد که علاوه بر فولات، ویتامین های B₆،B₁₂ ،  نیاسین، آهن و منیزیم نیز خطر نقص های مادرزادی را کاهش میدهند. همچنین کمبود ویتامین D هم در زنان و هم در مردان میتواند همراه با عقیمی باشد.

فعالیت بدنی ملایم در این دوره توصیه میشود.

بارداری

اثرات وضعیت تغذیه ای بر نتیجه بارداری:

• گرسنگی شدید مادر باعث تغییرات در DNA جنین میشود. بی اشتهایی عصبی و پرخوری عصبی میتواند باعث ناباروری و کاهش بارداری شود.

• مادران باردار باید از پر خوری بی جا پرهیز کنند زیرا که زنان چاق و دارای اضافه وزن ،در معرض خطر سقط جنین ،دیابت بارداری و فشار خون بارداری هستند. خطر زایمان نوزادان با اختلالات قلبی و نقص لوله عصبی بیشتر است.

• برای کنترل یبوست توصیه میشود زنان باردار در طول روز 28 گرم فیبر از دانه های کامل، غلات، سبزیجات برگی شکل سبز و زرد و میوه ها دریافت کنند.

• مصرف روزانه 10-8 لیوان مایعات با تاکید بر مصرف آب توصیه میشود. اگرچه دفعات دفع ادرار افزایش میابد اما خطر عفونت های سیستم ادراری، سنگ های کلیه و یبوست را کاهش میدهد.

• مادران باردار باید از نظر ویتامین ها مخصوصا اسید فولیک، B₆،B₁₂ ،C ،D ،E ،K و مواد معدنی مخصوصا کلسیم، مس، فلوراید، ید، آهن، منیزیم، فسفر، سدیم و روی تامین شوند و تحت نظر متخصص تغذیه مکمل های مورد نیاز را دریافت کنند.

• مصرف الکل به وسیله زنان باردار با تولد نوزاد ناقص الخلقه در ارتباط است.
• سوزش سر دل در اواخر بارداری شایع است و اغلب در شب اتفاق می افتد. جهت بهبودی این حالت به زنان باردار توصیه میشود وعده های کوچک و مکرر داشته باشند و بدن را حداقل سه ساعت پس از صرف غذا و پیش از دراز کشیدن بالا نگه دارند.

• برای رفع تهوع و استفراغ مصرف زنجبیل و بوییدن لیمو میتواند موثر باشد.

مژده رحمانیان عضو انجمن تغذیه ایران

کلینیک لاغری و زیبایی آرمونی