همه چیزهایی که باید در مورد پوکی استخوان بدانید

قسمت داخلی استخوان سالم مانند لانه زنبور فضاهای کوچکی دارد. طی پوکی استخوان اندازه این فضاها افزایش میابد و باعث از بین رفتن قدرت و تراکم استخوان می شود. علاوه بر این ، قسمت بیرونی استخوان ضعیف و نازک می شود. پوکی استخوان می تواند در همه افراد و در هر سنی رخ دهد ، اما بیشتر در بزرگسالان مسن ، به ویژه زنان مشاهده می شود. بیش از ۵۳  میلیون نفر در ایالات متحده یا پوکی استخوان دارند یا در معرض خطر ابتلا به آن هستند.
افراد مبتلا به پوکی استخوان در حالی که فعالیت های معمول مانند ایستادن یا راه رفتن را انجام می دهند ، در معرض خطر  شکستگی استخوان قرار دارند. بیشترین آسیب دیدگی استخوان ها در قسمت دنده ها ، باسن و استخوان های مچ و ستون فقرات مشاهده شده است.

علائم پوکی استخوان
مراحل اولیه پوکی استخوان هیچ علائمی یا علائم هشدار دهنده ایجاد نمی کند. در بیشتر موارد ، افراد مبتلا به پوکی استخوان تا زمانی که دچار شکستگی نشوند ، نمی دانند که این بیماری را دارند. اگر علائم ظاهر شود ، برخی از علائم اولیه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
عقب رفتن لثه ها
ضعف در نگه داشتن و برداشتن وسایل
ناخن ضعیف و شکننده

اگر علائمی ندارید اما سابقه خانوادگی پوکی استخوان دارید ، باید به صورت منظم جهت ارزیابی وضعیت استخوانی با پزشک در ارتباط باشید.

پوکی استخوان شدید
بدون درمان مناسب ، پوکی استخوان می تواند بدتر شود. با نازک شدن و ضعیف شدن استخوان ها ، خطر شکستگی افزایش می یابد. علائم پوکی استخوان شدید می تواند شامل شکستگی در اثر زمین خوردن یا حتی عطسه شدید یا سرفه باشد. همچنین می تواند شامل کمردرد یا گردن درد و یا کوتاه شدن قد باشد. مدت زمان بهبودی شکستگی در اثر پوکی استخوان به عوامل زیادی از جمله ناحیه شکستگی ، شدت آن و همچنین سن و سابقه سلامتی بستگی دارد.

علل پوکی استخوان

علل احتمالی پوکی استخوان شامل موارد زیر است:
موارد خاص پزشکی مانند پرکاری تیروئید
استفاده از داروهای خاص مانند مصرف طولانی مدت کورتیکواستروئیدهای خوراکی یا تزریقی مثل پردنیزون یا کورتیزون
عوامل خطر پوکی استخوان

🔷️سن: بزرگترین عامل خطر پوکی استخوان سن است. در طول زندگی ، بدن بافت قدیمی استخوان را تجزیه میکند و استخوان جدید رشد می کند. با این حال ، هنگامی که ۳۰ ساله هستید ، بدن شما شروع به شکستن استخوان سریعتر از توانایی جایگزینی آن می کند که این امر منجر به ایجاد بافت استخوانی با چگالی کمتر و شکننده تر میشود.

🔷️یائسگی: یائسگی یکی دیگر از عوامل خطر اصلی است که در زنان در سنین ۴۵ تا ۵۵ سال رخ می دهد. به دلیل تغییر سطح هورمون های مرتبط با آن ، یائسگی می تواند باعث از بین رفتن سریعتر استخوان در بدن زن شود. مردان در این سن به از دست دادن استخوان خود ادامه می دهند ، اما با سرعت کمتری نسبت به زنان. با این حال ، تا رسیدن به سن ۶۵ تا ۷۰ سالگی ، زنان و مردان معمولاً با همان سرعت استخوان خود را از دست می دهند.
سایر عوامل خطر پوکی استخوان عبارتند از:
🔷️ زن بودن
🔷️نژاد آسیایی بودن
🔷️ داشتن سابقه خانوادگی پوکی استخوان
🔷️تغذیه نامناسب
🔷️ بی تحرکی
🔷️سیگار کشیدن
🔷️ وزن کم بدن

برخی از این عوامل مانند تغذیه نامناسب و کم تحرکی قابل کنترل هستند اما سایر عوامل خطر مانند سن یا جنسیت نه.

تشخیص از طریق تست تراکم استخوان

برای بررسی پوکی استخوان ، پزشک سابقه پزشکی را بررسی کرده و معاینه فیزیکی می کند و اگر طبق آزمایشات خون و ادرار و سابقه بیماری و خانوادگی به این نتیجه رسید که در معرض پوکی استخوان قرار دارید تست تراکم استخوان را تجویز میکند. به این آزمایش دانسیتومتری استخوان یا جذب سنجی اشعه ایکس با انرژی دوگانه (DEXA) گفته می شود. از اشعه ایکس برای اندازه گیری تراکم استخوان های مچ دست ، باسن یا ستون فقرات استفاده می کند. این سه منطقه بیشتر در معرض پوکی استخوان است. این تست بدون درد از ۱۰ تا ۳۰ دقیقه طول می کشد.

درمان پوکی استخوان
اگر آزمایش نشان دهد که شما به پوکی استخوان مبتلا هستید، پزشک درمان دارویی و همچنین تغییر سبک زندگی را برای شما تجویز می کند. این تغییرات در سبک زندگی می تواند شامل افزایش دریافت کلسیم و ویتامین D و همچنین انجام ورزش مناسب باشد. هیچ درمان قطعی برای پوکی استخوان وجود ندارد، اما درمان مناسب می تواند به محافظت و تقویت استخوان ها کمک کند. این روش های درمانی می توانند به کندی تجزیه استخوان در بدن کمک کنند و برخی از روش های درمانی می توانند رشد استخوان جدید را تحریک کنند.

رژیم در پوکی استخوان
علاوه بر برنامه درمانی، یک رژیم غذایی مناسب می تواند به تقویت استخوان ها کمک کند. برای حفظ سلامت استخوان ها، باید مواد غذایی خاصی را در رژیم روزانه خود بگنجانید. مهمترین آنها کلسیم و ویتامین D است بدن برای حفظ استخوان های قوی به کلسیم نیاز دارد و برای جذب کلسیم به ویتامین D نیاز دارد. سایر مواد مغذی که سلامت استخوان را تقویت می کنند شامل پروتئین ، منیزیم ، ویتامین K و روی است.
ورزش برای پوکی استخوان
درست غذا خوردن تنها کاری نیست که می توانید برای حمایت از سلامت استخوان های خود انجام دهید. ورزش نیز بسیار مهم است ، به ویژه تمرینات تحمل وزن مانند بالا رفتن از پله، پرس پا، تمرین با وزنه، کار با کش های مقاومت و
… که باعث می شود عضلات به استخوان ها فشار آورده و این عمل به بدن می گوید که باید بافت استخوانی جدیدی ایجاد کند که باعث تقویت استخوان ها می شود.

برای دریافت برنامه های غذایی متناسب با شرایط خود با ما در ارتباط باشید.

مژده رحمانیان عضو انجمن تغذیه ایران
کلینیک لاغری و زیبایی آرمونی
www.armooni.ir