نوشابه رژیمی مفیده یا مضر؟
یکی از بحث برانگیز ترین نوشیدنی های دنیا ،نوشابه رژیمی می باشد.نوشابههای رژیمی در متفاوت ترین برند ها و طرح ها در طول سالیان دراز و باتبلیغات مختلف در حال عرضه می باشد این نوشیدنی از محبوبترین نوشیدنیها در سراسر جهان محسوب میشوند. بسیاری از مردم بر این باورند که اگر از نوشابه رژیمی استفاده کنند، برای سلامتی آنها مفیدتر خواهد بود. در بسیاری از تبلیغات ممکن است ببینید که مصرف این نوع نوشیدنیها برای افراد دیابتی نیز توصیه شده است اما این تبلیغات تا چه حد صحت دارد؟ آیا ما میتوانیم با خیال راحت بنشینیم و در کنار هر یک از وعدههای غذایی خود یک لیوان نوشابه رژیمی بنوشیم و همچنان سلامت باشیم ؟ با آرمونی همراه باشید تا مضرات نوشابه های رژیمی را در این مقاله مورد بررسی قرار دهیم.
تاریخچه نوشابه های رژیمی
نوشابههای رژیمی نخستین بار در سال ۱۹۵۰ مخصوص افراد دیابتی به بازار عرضه شدند اما بعدها گفته شد که افرادی که قصد کاهش وزن دارند و یا میخواهند قند مصرفی خود را کنترل کنند نیز میتوانند از نوشابههای رژیمی بهره بگیرند. نوشابههای رژیمی با اینکه فاقد قند و کالری هستند و در آنها از شیرین کنندههای مصنوعی استفاده میشود، اما همچنان مصرف آنها بسیار بحث برانگیز بوده و حرف و حدیث در مورد مفید یا غیر مفید بودن آنها همیشه داغ است. در حقیقت نوشابه های رژیمی نوعی نوشیدنی کربناته هستند که برای شیرین کردن آن ها به جای شکر از سایر شیرین کننده های مصنوعی از قبیل آسپارتام،سوکرالوز، ساخارین، سیکلامات و آسه سولفام استفاده شده است
ترکیبات نوشابه های رژیمی
ترکیبات نوشابه های گازدار معمولا به اینطریق می باشد:شامل ویتامین ها، آب گازدار، طعم دهنده، شیرین کننده، اسیدها، رنگ،کافئین و مواد نگهدارنده هستند. پژوهش های اخیر دانشگاه بوستون آمریکا نشان داده است؛ افرادی که نوشابه های رژیمی مصرف می کنند حدود 3 برابر بیشتر از افراد دیگر در معرض خطر ابتلا به سکته قلبی و مغزی همچنین زوال عقل قرار دارند.قبل از بررسی نوشابه های رژیمی بهتر است این نکته را مد نظر قرار دهیم که این نوع نوشیدنیها اصلا مواد مغذی ندارند و فاقد ارزش غذایی می باشند.
مضرات نوشابه های رژیمی
افزایش وزن با مصرف نوشابه های رژیمی
بله تعجب نکنید؛ استفاده مداوم از نوشابه رژیمی ممکن است سبب افزایش وزن شما شود. از آنجایی که این نوشیدنی کالری کمی دارند و حتی در برخی موارد روی قوطی نوشابه کالری صفر نوشته شده است، شاید بعد از مصرف آن انتظار داشته باشید که با خوردن آن چاق نشوید بلکه حتی به کاهش وزنتان نیز کمک شود؛ در حالیکه این طور نیست. در مطالعات اخیر در چندین دانشگاه معتبر مشخص شده است که استفاده از شیرین کنندههای مصنوعی با افزایش خطر چاقی و سندرم متابولیک همراه است. برخی از محققان میگویند که مصرف نوشابه های رژیمی ممکن است با تحریک هورمون گرسنگی اشتها را افزایش داده و به این طریق موجب افزایش وزن شود. تاثیر نوشابه رژیمی در کاهش یا افزایش وزن کمی گیج کننده است اما چاقی حاصل از نوشیدن نوشابه گازدار ممکن است یکی دیگر از دلایلش این باشد. وقتی یک شخص نوشابه رژیمی مصرف می کند، با این تصور که مقدار کالری کمی را دریافت کرده است حس میکند که هنوز میتواند مقدار بیشتری غذا بخورد.یعنی از لحاظ ذهنی به خودش اجازه مصرف بیشتر غذا را می دهد.
دیابت نوع 2:
تحقیقاتنشان داده است که تا کنون متاسفانه هیچ مدرک معتبری برای کاهش خطر دیابت با مصرف قند های مصنوعی و نوشابه های رژیمی وجود ندارد در نتیجه مصرف این قبیل نوشابه ها احتمال ابتلا به دیابت را تا 67 درصد افزایش می دهد.
مصرف نوشابه موجب افزایش انسولین:
به طور کلی مغز با کالری های دریافتی از مواد شیرین سرو کار دارد. این ارتباط مانند محرکی می ماند که بدن شما را به تولید انسولین و انتقال آن به سلول ها برای عمل سوخت هدایت می کند
پوکی استخوان:
نوشیدن نوشابه های رژیمی تا حد بسیار زیادی تراکم استخوان ها را پایین می آورد. تراکم استخوان پایین در نهایت منجر به پوکی استخوان می شود.و در نهایت سبب عواقب جبران ناپذیر آن می شود
بیماری های قلبی
با مصرف نوشیدنی های رژیمی خطر ابتلا به فشار خون بالا و بیماریهای قلبی افزایش میابد.مصرف هر لیوان استاندارد از نوشابه رژیمی در روز ۹% خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش میدهد. در مطالعه اخیر در دانشگاه بوستون دیگر مشخص شد که خطر سکته مغزی نیز بر اثر مصرف زیاد نوشابههای رژیمی وجود دارد
بیماری های کلیوی
نوشیدن نوشابه رژیمی با افزایش خطر بیماری مزمن کلیه مرتبط است. هرچه بیشتر در کنار وعدههای غذایی خود از نوشابههای رژیمی استفاده کنید، احتمال ابتلا به بیماریهای کلیه افزایش مییابد به طوری که افرادی که در هفته بیش از ۷ لیوان نوشابه رژیمی استفاده میکنند، خطر مبتلا شدن آنها به بیماریهای کلیوی تا ۲ برابر افزایش مییابد. علت این مسئله ممکن است به مقدار زیاد فسفر در این نوع نوشابهها مرتبط باشد زیرا فسفر موجب افزایش اسید در کلیه میشود. نتایج یک مطالعه نیز نشان داد که خطر به وجود آمدن سنگ کلیه نیز با مصرف نوشابه رژیمی افزایش می یابد
دیگر مضرات نوشابه های رژیمی
همانطور که در مطالب بالا نیز اشاره شد و شما حتما متوجه شدید، به طور کلی تحقیقات در مورد مضرات نوشابه های رژیمی کامل نیست و همچنان تحقیقات جدیدی در حال انجام هست و به قطعیت نمیتوان همه این مضرات را تائید و یا ردکرد.
به طور کلی برخی دیگر از خطرات مصرف این نوشیدنی به شرح زیر است:
مشکلات روده
افزایش خطر ابتلا به پوکی استخوان
پوسیدگی دندان
افزایش افسردگی
افزایش ریسک ابتلا به آلزایمر
جایگزین نوشابه های رژیمی
با توجه به مطالب گفته شده در این مقاله از آنجایی کـه نوشابه رژیمی هیچ ارزش غذایی ندارد ودر روند رژیم شـما تاثیر مثبت زیادی نمیگذارد، بهتر اسـت از جایگزین های آن مثل: قهوه، چای گیاهی یا سیاه، انواع آبمیوه و شیر را جای گزین نوشابه کنید.
اما اگر شـما جزو معدود افرادی هستید کـه نمیتوانید بـه آسانی از مصرف نوشابه اجتناب کنید، وعده هاي مصرفی نوشابه را بسیار کوچک و محدود کنید. برای مثال حداکثر میزان مصرف را بـه 180 میلی لیتر تا 240 میلی لیتر تبدیل کنید.
کلام آخر
نوشابههای رژیمی فاقد ارزش تغذیهای هستند و همانند نوشابههای معمولی نه تنها به سلامتی شما کمک نمیکنند بلکه به بدن شما آسیب نیز میرسانند. مضرات نوشابه های رژیمی آنقدر نگران کننده است که پیشنهاد می شود مصرف آن را کنار بگذارید.
در هر حال متخصصان توصیه میکنند از مصرف بی رویه این نوشیدنی ها، به بهانه کم کالری و بی ضرر بودن، بپرهیزید. آسپارتام بی ضرر نیست و خطرات زیادی را برای سلامتی شما به همراه خواهد داشت